Audiometria impedancyjna – co to za badanie?

Audiometria impedancyjna to badanie, które pozwala ocenić funkcjonowanie ucha środkowego i jego reakcji na zmiany ciśnienia. Choć często mylona z audiometrią tonalną, jest zupełnie odrębną metodą diagnostyczną – opartą na pomiarze impedancji akustycznej (czyli oporu mechanicznego) w przewodzie słuchowym zewnętrznym i jamie bębenkowej. Dzięki audiometrii impedancyjnej specjaliści uzyskują informacje o ruchomości błony bębenkowej, napięciu łańcucha kosteczek słuchowych oraz o odruchu mięśnia strzemiączkowego. Czym jest audiometria impedancyjna, kiedy należy ją wykonać, jak przebiega badanie, jakie są normy, przeciwwskazania oraz czym różni się od audiometrii tonalnej? Sprawdź i dowiedz się więcej!

Sprawdź również: Badania słuchu – jakie są metody i rodzaje badań słuchu?

Co to jest audiometria impedancyjna?

Audiometria impedancyjna (zwana także tympanometrią) to metoda badania słuchu pozwalająca na ocenę parametrów mechanicznych ucha środkowego. Polega na wprowadzaniu w przewód słuchowy zewnętrzny specjalnej sondy, która mierzy zmianę ciśnienia powietrza oraz rejestruje reakcję błony bębenkowej i łańcucha kosteczek słuchowych.

Wyniki badania obrazowane są w formie tympanogramu – wykresu przedstawiającego amplitudę ruchu błony bębenkowej w funkcji ciśnienia, co umożliwia ocenę podatności błony, ewentualnych niedrożności trąbki Eustachiusza czy obecności wysięku w uchu środkowym.

Dodatkowym elementem audiometrii impedancyjnej jest pomiar odruchów mięśnia strzemiączkowego.

Jakie są wskazania do wykonania badania audiometrii impedancyjnej?

Badanie audiometrii impedancyjnej zaleca się we wszystkich sytuacjach, gdy podejrzewa się:
– zapalenie ucha środkowego (ostre lub przewlekłe) – celem wykrycia wysięku,
– obecność płynu w uchu (wysiękowe zapalenie ucha) – typowe u dzieci po przebyciu infekcji górnych dróg oddechowych,
– perforację błony bębenkowej – badanie odzwierciedla brak szczelności przewodu słuchowego,
– dysfunkcję trąbki Eustachiusza – niemożność wyrównania ciśnienia w uchu środkowym,
– podejrzenie przerośnięcia trąbki Eustachiusza lub zmian zwyrodnieniowych,
– monitorowanie leczenia po wprowadzeniu drenów lub operacji ucha środkowego,
– ocenę odruchu strzemiączkowego, co bywa istotne w diagnozie zaburzeń nerwu twarzowego.

Przeczytaj: Badania słuchu u dzieci – jakie wykonać?

Audiometria impedancyjna – jak wygląda badanie?

Jak przygotować się do badania?

Audiometria impedancyjna nie wymaga specjalnych przygotowań medycznych:

– brak potrzeby wyciszenia – badanie trwa kilka minut i nie wymaga ciszy w narządzie słuchu, choć warto unikać silnych hałasów tuż przed wizytą,

– stan ucha – najlepiej, by przed badaniem nie było niedawnych infekcji ani świeżego woskowinowego zatoru. Jeśli występują objawy zapalenia ucha, warto odczekać do zakończenia leczenia,

– współpraca z dzieckiem – u najmłodszych zadbaj o to, by dziecko było spokojne, wypoczęte i miało zajęcie w postaci ulubionej zabawki.

Ile trwa badanie?

Standardowe badanie audiometrii impedancyjnej trwa zwykle 2–5 minut na każde ucho. Jeśli uwzględnimy pomiar odruchów mięśnia strzemiączkowego (audiometria impedancyjna odruchów z mięśnia strzemiączkowego), czas może się wydłużyć do 10 minut. Całość jest bezbolesna i bezinwazyjna.

Badanie odruchów mięśnia strzemiączkowego

Specjalista emituje głośny impulsywny dźwięk (np. 500 Hz, 1000 Hz) i rejestruje zmianę impedancji w uchu. Brak reakcji lub opóźniona odpowiedź może wskazywać na uszkodzenie drogi słuchowej, chorobę nerwu twarzowego lub pnia mózgu. Test ten bywa kluczowy w diagnostyce zaburzeń przewodnictwa kostnego.

Jakie są przeciwwskazania do audiometrii impedancyjnej?

Badanie audiometrii impedancyjnej jest bardzo bezpieczne, jednak istnieją pewne sytuacje, gdy należy je odroczyć lub wykonać po odpowiednim przygotowaniu:
– ostra perforacja błony bębenkowej – w przypadku świeżej rany należy odczekać do gojenia,
– ciężkie stany zapalne ucha zewnętrznego – gdy w przewodzie słuchowym występuje bolesny stan zapalny,
– wahania stanu psychofizycznego – np. znaczne rozdrażnienie dziecka utrudniające współpracę,
– bezpośrednio po operacji ucha – zaleca się ustalić termin z lekarzem prowadzącym.

Dowiedz się więcej: Audiometria tonalna – co to za badanie?

Normy i wyniki badania

Wyniki audiometrii impedancyjnej przedstawiane są na tympanogramie. Wyróżniamy trzy typy:

Typ A – szczyt krzywej przy ciśnieniu 0 daPa i wysoka amplituda, norma dla zdrowego ucha.

Typ B – płaska krzywa, brak szczytu, wskazuje na wysięk w uchu środkowym lub perforację.

Typ C – szczyt krzywej przesunięty w kierunku ujemnych wartości ciśnienia (< –100 daPa), świadczy o dysfunkcji trąbki Eustachiusza.

Dodatkowo ocenia się ruchomość błony bębenkowej oraz ciśnienie w uchu środkowym. Interpretacja wyników powinna zawsze odbywać się przez wykwalifikowanego audiologa lub laryngologa, którzy uwzględnią objawy kliniczne pacjenta.

Czym się różni audiometria impedancyjna od audiometrii tonalnej?

Choć nazwy są podobne, audiometria tonalna i audiometria impedancyjna to dwie odrębne metody:

Audiometria tonalna bada progi słyszenia pacjenta – przy użyciu słuchawek ustala się najcichszy dźwięk, jaki dana osoba słyszy w różnych częstotliwościach.

Audiometria impedancyjna ocenia stan mechaniczny ucha środkowego – nie wymaga reakcji pacjenta, a jedynie rejestruje ruch błony bębenkowej i łańcucha kosteczek.

Obie metody są komplementarne – audiometria tonalna mówi nam, jaka jest wrażliwość słuchu, zaś impedancyjna – czy droga przewodzenia dźwięku w uchu środkowym jest prawidłowa.

Audiometria impedancyjna to szybkie, bezbolesne i niezwykle pomocne badanie, które stanowi nieodłączny element diagnostyki słuchu. Dzięki niemu można wykryć wysięk, ocenić funkcjonowanie trąbki Eustachiusza oraz zmierzyć odruch mięśnia strzemiączkowego. Znajomość norm i umiejętna interpretacja wyników pozwalają na wczesne wykrycie problemów, zaplanowanie leczenia i rehabilitacji słuchu.

Choć testy tonalne mówią o progu słyszenia, to audiometria impedancyjna daje pełny obraz stanu ucha środkowego, co jest kluczowe zwłaszcza w leczeniu dzieci i profilaktyce przewlekłych stanów zapalnych. Dlatego każdy pacjent z podejrzeniem zaburzeń słuchu powinien przejść oba rodzaje badania, aby lekarz mógł postawić precyzyjną diagnozę i zaproponować najlepsze rozwiązanie terapeutyczne.